International Media Art Festival CYFEST 17
Natura Naturans: Human Beings, Nature, Landscape
.jpg)
.jpg)
Organized by CYLAND Foundation
in partnership with MOMus-Museum of Modern Art–Costakis Collection
MOMus-Experimental Center for the Arts
Ca’ Foscari University of Venice
Centre for Studies in Russian, Central Asian and Caucasian Art
General Sponsor: Frants Foundation
Venue
MOMus-Experimental Center for the Arts
Warehouse B1, Pier A’
Thessaloniki Port, Thessaloniki
Dates: 27 November 2025 — 25 January 2026
Hours: Tuesday, Wednesday, Friday, Saturday, Sunday 10:00–18:00, Thursday 12:00–20:00
Curators:
Anna Frants, Maria Tsantsanoglou, Silvia Burini, Giuseppe Barbieri, Elena Gubanova, Eirini Papakonstantinou, Domna Gounari, Lidiia Griaznova, Sergei Komarov, Victoria Ilyushkina, Alexandra Dementieva, Jérôme Nivet-Carzon
List of Artists:
Vasileios Agiomyrgianakis & Haruka Hirayama & the duo hakosalo_tuohino (Jussi Tuohino, Osmo Hakosalo), Dafin Antoniadou & Andrey Smirnov, Max Blotas, Alexandra Dementieva, Maria F. Dolores & Paula Pin, Eva Duru & Anthie Kyrkou, φø (Fotis Rovolis), Anna Frants, Elena Gubanova & Ivan Govorkov, Alexey Grachev, Sergei Komarov & Lidiia Griaznova, Valery Koshlyakov, Alexei Kostroma, Linda Loh, Natalia Lyah, Anastasia Fiori Metallinou & Tilemachos Moussas, Katerina Moschou, Tuula Närhinen, Vito Palumbo & Niki Lada & Francesco Abbrescia, Jaanika Peerna, Mariateresa Sartori, Hugo Solis, Alexander Terebenin, Maria Varela, Eric Vernhes, Mathieu Zurstrassen
Collections Represented
The Frants Family Collection:
Alexander Baturin, Victoria Belakovskaya, Liudmila Belova, Leon Bogdanov, Konstantin Dydyshko, Tatyana Glebova, Maria Gorokhova, Jane Greer, Valentin Gromov, Elena Gubanova & Ivan Govorkov, Vladimir Grinberg, Anatoly Kaplan, Maria Kazanskaya, Pavel Kondratyev, Alexander Kozhin, Ivan Kudryashov, Nikolai Kulbin, Anna Leporskaya, Valentin Levitin, Xenia Livchak, Vera Matyukh, Evygeny Mikhnov-Voitenko, Valentina Povarova, Richard Vasmi, Vladimir Volkov
The Costakis Collection:
Mikhail Matyushin, Elena Guro, Maria Ender, Ksenia Ender, Yurii Ender, Solomon Nikritin
Opening Night: November 27
Doors open: 7:00 PM
with the performances by Jaanika Peerna and Hugo Solis
At its core, CYFEST 17 — Natura Naturans: Human Beings, Nature, Landscape reflects on the evolving dialogue between human creativity and the living processes of nature. Tracing the enduring impulse of the Organic avant-garde movement, the exhibition considers how its radical visions of form and perception are reimagined through today’s expanded artistic tools—algorithmic systems, kinetic structures, immersive environments, and participatory practices. Bringing together twentieth-century works from the Costakis Collection and the Frants Family Collection with new projects by over twenty international artists presented by CYLAND MediaArtLab and MOMus-Experimental Center for the Arts, Natura Naturans reveals how the avant-garde’s experimental ethos continues to shape our understanding of movement, materiality, and the interconnectedness of all living systems.
The dialogue begins with the artists of the Costakis Collection, whose work marks the birth of the Organic Art movement in Soviet Leningrad in the mid-1920s—a movement represented today in the Thessaloniki Museum of Contemporary Art. Its founders, including Mikhail Matyushin (1861–1934), Elena Guro (1887–1913), and Boris Ender (1893–1960), Ksenia Ender (1895–1955), Maria Ender (1897–1942), and Yurii Ender (1898–1963), cultivated an extraordinary sensitivity to the living rhythms of the world. The “Organica” school is one of the most refined and philosophically rich currents of the Russian avant-garde. It arose from a fascination with nature, cosmism, and holistic perception—all characteristic of the circle surrounding Matyushin and Guro. Matyushin taught artists to perceive the world not fragmentarily but as an interconnected whole where color, sound, and movement interpenetrate—a principle that continues to resonate in the present exhibition.The watercolors of Ksenia, Yurii, and Maria Ender, dissolve form into light and flow, anticipating contemporary multimedia art in their search for plasticity free from rigid structure and for synesthetic, “expanded” perception.
The Frants Family Collection presents paintings by St. Petersburg artists of the second half of the twentieth century who continued this organic tradition. Their works remain deeply connected to the ideas of Kazimir Malevich, Mikhail Matyushin, and Pavel Filonov. Galina Povarova, in her painting cycles, explored the perception of color, further developing Matyushin’s scientific color theory. Pavel Kondratyev, a student of Matyushin, carried this exploration into the realm of intuitive form. Alexander Baturin perceived landscape as a spiritual body rather than a physical phenomenon, elaborating on the “bowl-dome system” of Vladimir Sterligov, a student of Malevich. Alexander Kozhin, another of Sterligov’s students, continues this organic vision in his “wrapped” paintings, where curved spatial tensions and fluid forms make the canvas appear to breathe like a living organism.
In the contemporary section of Natura Naturans, the organic worldview of the avant-garde finds its technological echo. Artists translate the language of living systems into new media, reimagining perception through data, light, and sound. Here, nature understood as natura naturans—nature that creates—resonates with the logic of computational and networked processes. Both operate as open, self-organizing systems in constant flux. The artists in this exhibition treat data and code not as tools of control but as living materials that evolve, react, and interact—creating an art of collaboration rather than representation, where human and nonhuman forces co-produce aesthetic experience.
The exhibition opens with a live performance by Mexican artist Hugo Solis, whose sound-based intervention transforms environmental data into an immersive acoustic experience and by Estonian artist Jaanika Peerna. In her participatory performance, Peerna uses a sculpted piece of ice as a totemic representation of strength, beauty, and environmental fragility—inviting audiences to witness the ephemeral balance between creation and dissolution. Throughout its duration, Natura Naturans will also feature a series of performances by Greek and Italian artists.
Διεθνές Φεστιβάλ Media Art CYFEST 17
Natura Naturans: Άνθρωποι, Φύση, Τοπίο
Διοργάνωση: Ίδρυμα CYLAND (CYLAND Foundation)
σε συνεργασία με το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης–Συλλογή Κωστάκη
MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών
Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας
Κέντρο Μελετών Ρώσικης, Κεντροασιατικής και Καυκάσιας Τέχνης
Γενικός Χορηγός: Ίδρυμα Frants (Frants Foundation)
Τοποθεσία
MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών
Αποθήκη Β1, Προβλήτα Α, Λιμάνι Θεσσαλονίκης
Ημερομηνίες: 27 Νοεμβρίου — 25 Ιανουαρίου
Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 10:00-12:00, Πέμπτη 12:00-20:00
Επιμελητές/τριες: Anna Frants, Maria Tsantsanoglou, Silvia Burini, Giuseppe Barbieri, Elena Gubanova, Eirini Papakonstantinou, Domna Gounari, Lidiia Griaznova, Sergei Komarov, Victoria Ilyushkina, Alexandra Dementieva, Jérôme Nivet-Carzon
Συμμετέχοντες/ουσες καλλιτέχνες:
Vasileios Agiomyrgianakis & Haruka Hirayama & the duo hakosalo_tuohino (Jussi Tuohino, Osmo Hakosalo), Dafin Antoniadou & Andrey Smirnov, Max Blotas, Alexandra Dementieva, Maria F. Dolores & Paula Pin, Eva Duru & Anthie Kyrkou, φø (Fotis Rovolis), Anna Frants, Elena Gubanova & Ivan Govorkov, Alexey Grachev, Sergei Komarov & Lidiia Griaznova, Valery Koshlyakov, Alexei Kostroma, Linda Loh, Natalia Lyah, Anastasia Fiori Metallinou & Tilemachos Moussas, Katerina Moschou, Tuula Närhinen, Vito Palumbo & Niki Lada & Francesco Abbrescia, Jaanika Peerna, Mariateresa Sartori, Hugo Solis, Alexander Terebenin, Maria Varela, Eric Vernhes, Mathieu Zurstrassen
Συλλογές που Εκπροσωπούνται
Συλλογή Οικογένειας Frants:
Alexander Baturin, Victoria Belakovskaya, Liudmila Belova, Leon Bogdanov, Konstantin Dydyshko, Tatyana Glebova, Maria Gorokhova, Jane Greer, Valentin Gromov, Elena Gubanova & Ivan Govorkov, Vladimir Grinberg, Anatoly Kaplan, Maria Kazanskaya, Pavel Kondratyev, Alexander Kozhin, Ivan Kudryashov, Nikolai Kulbin, Anna Leporskaya, Valentin Levitin, Xenia Livchak, Vera Matyukh, Evygeny Mikhnov-Voitenko, Valentina Povarova, Richard Vasmi, Vladimir Volkov
Συλλογή Κωστάκη: Μιχαήλ Ματιούσιν, Ελένα Γκούρο, Μαρία Έντερ, Κσενία Έντερ, Γιούρι Έντερ
Βραδιά Έναρξης: 27 Νοεμβρίου
Οι πόρτες ανοίγουν: 7:00 μ.μ.
με τις περφόρμανς των Jaanika Peerna και Hugo Solis
Στον πυρήνα της έκθεσης CYFEST 17 — Natura Naturans: Άνθρωποι, Φύση, Τοπίο βρίσκεται ο εξελισσόμενος διάλογος ανάμεσα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα και τις διεργασίες του έμβιου φυσικού κόσμου. Ανιχνεύοντας την ανθεκτική παρόρμηση του οργανικού κινήματος της πρωτοπορίας, η έκθεση εξετάζει πώς οι ριζοσπαστικές του οραματίσεις για τη μορφή και την αντίληψη επαναπροσδιορίζονται μέσω των διευρυμένων καλλιτεχνικών εργαλείων του σήμερα — αλγοριθμικών συστημάτων, κινητικών δομών, εμβυθιστικών περιβαλλόντων και συμμετοχικών πρακτικών. Συνδυάζοντας έργα του 20ού αιώνα από τη Συλλογή Κωστάκη και τη Συλλογή της Οικογένειας Frants με νέα πρότζεκτ που δημιουργήθηκαν από περισσότερους από 20 διεθνείς καλλιτέχνες και προέρχονται από το CYLAND MediaArtLab, η έκθεση Natura Naturans αποκαλύπτει πώς το πειραματικό πνεύμα της πρωτοπορίας εξακολουθεί να διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την κίνηση, την υλικότητα και τους άρρηκτους δεσμούς που συνδέουν όλα των έμβια συστήματα.
Ο διάλογος ξεκινά με τους καλλιτέχνες της Συλλογής Κωστάκη, το έργο των οποίων σηματοδοτεί τη γέννηση του κινήματος της Οργανικής Τέχνης στο σοβιετικό Λένινγκραντ στα μέσα της δεκαετίας του 1920 — κίνημα που εκπροσωπείται σήμερα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Θεσσαλονίκης. Οι ιδρυτές του, μεταξύ των οποίων ο Μιχαήλ Ματιούσιν (1861–1934), η Ελένα Γκούρο (1877–1913), η Κσενία Έντερ (1895–1955), η Μαρία Έντερ (1897–1942) και ο Γιούρι Έντερ (1898–1963), καλλιέργησαν μια απαράμιλλη ευαισθησία ως προς τους ζωντανούς ρυθμούς του κόσμου. Η σχολή «Organica» είναι ένα από τα πιο εκλεπτυσμένα και φιλοσοφικά ρεύματα της Ρωσικής Πρωτοπορίας. Γεννήθηκε μέσα από το πάθος για τη φύση, τον κοσμισμό και την ολιστική αντίληψη, χαρακτηριστικά του κύκλου καλλιτεχνών γύρω από τον Ματιούσιν και την Γκούρο. Ο Ματιούσιν δίδασκε στους μαθητές τους ότι πρέπει να αντιλαμβάνονται τον κόσμο όχι θραυσματικά, αλλά ως αλληλλένδετο σύνολο, όπου το χρώμα, ο ήχος και η κίνηση διεισδύουν το ένα στο άλλο — μια αρχή που βρίσκει και σήμερα απήχηση στα έργα της έκθεσης. Οι υδατογραφίες της Κσενίας, του Γιούρι και της Μαρίας Έντερ διαλύουν τη μορφή σε φως και ροή, προαναγγέλλοντας τη σύγχρονη πολυμεσική τέχνη καθώς αναζητούν μια πλαστικότητα απαλλαγμένη από άκαμπτες φόρμες και μια συναισθητική, «διευρυμένη» αντίληψη.
Η Συλλογή της Οικογένειας Frants συμμετέχει με ζωγραφικά έργα καλλιτεχνών που δημιούργησαν στην Αγία Πετρούπολη στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα και συνέχισαν την παράδοση της οργανικής τέχνης. Τα έργα τους εξακολουθούν να συνδέονται βαθιά με τις ιδέες των Καζιμίρ Μαλέβιτς, Μιχαήλ Ματιούσιν και Πάβελ Φιλόνωφ. Η Galina Povarova, στους κύκλους έργων ζωγραφικής της, εξερεύνησε την αντίληψη του χρώματος, αναπτύσσοντας περαιτέρω την επιστημονική θεωρία του Ματιούσιν για το χρώμα. Ο Pavel Kondratyev, μαθητής του Ματιούσιν, μετέφερε αυτήν την εξερεύνηση στο πεδίο της διαισθητικής φόρμας. Ο Alexander Baturin αντιλαμβανόταν το τοπίο ως πνευματικό σώμα παρά ως φυσικό φαινόμενο, επεκτείνοντας το σύστημα «λεκάνης-θόλου» του Βλαντίμιρ Στερλίγκοφ, μαθητή του Μαλέβιτς. Ο Alexander Kozhin, επίσης μαθητής του Στερλίγκοφ, συνεχίζει αυτή την οργανική οπτική στα «πτυχωτά» έργα του, όπου οι καμπυλωμένες χωρικές εντάσεις και οι ρευστές μορφές κάνουν τον καμβά να μοιάζει να αναπνέει σαν ζωντανός οργανισμός.
Στη σύγχρονη ενότητα της έκθεσης Natura Naturans, η οργανική κοσμοθεωρία της πρωτοπορίας βρίσκει την τεχνολογική της αντήχηση. Οι καλλιτέχνες μεταφράζουν τη γλώσσα των ζωντανών συστημάτων σε νέα μέσα, σε μια νέα προσέγγιση της αντίληψης με τη χρήση δεδομένων, φωτός και ήχου. Εδώ, η φύση νοείται ως φύουσα φύση και απηχεί τη λογική των υπολογιστικών και δικτυακών διαδικασιών. Και τα δύο λειτουργούν ως ανοικτά, αυτοοργανωμένα συστήματα σε συνεχή ροή. Οι καλλιτέχνες της έκθεσης αντιμετωπίζουν τα δεδομένα και τον κώδικα όχι ως εργαλεία ελέγχου, αλλά ως ζωντανά υλικά που εξελίσσονται, αντιδρούν και αλληλεπιδρούν — δημιουργώντας μια τέχνη συνεργασίας αντί αναπαράστασης, όπου ανθρώπινες και μη δυνάμεις συν-παραγάγουν την αισθητική εμπειρία.
Η έκθεση ανοίγει με μια ζωντανή περφόρμανς του Μεξικανού καλλιτέχνη Hugo Solis, του οποίου η ηχητική παρέμβαση μετατρέπει περιβαλλοντικά δεδομένα σε μια εμβυθιστική ακουστική εμπειρία, και της Εσθονής καλλιτέχνιδας Jaanika Peerna. Στη συμμετοχική της περφόρμανς, η Peerna χρησιμοποιεί ένα σμιλεμένο κομμάτι πάγου ως τοτεμική αναπαράσταση της δύναμης, της ομορφιάς και της ευθραυστότητας κατάστασης του περιβάλλοντος, καλώντας το κοινό να βιώσει την εφήμερη ισορροπία μεταξύ δημιουργίας και διάλυσης. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα παρουσιαστούν ς περφόμανς από Έλληνες και Ιταλούς καλλιτέχνες στο πλαίσιο της έκθεσης.
