Body, Sound, Cosmos: Towards an Organic Sensory Perception
Σώμα, ήχος, κόσμος: Προς μια οργανική αισθητηριακή αντίληψη
The 1913 premiere of the Futurist opera Victory over the Sun was a key moment in the avant-garde, being one of the most groundbreaking events in the history of the performing arts. Introducing an aesthetic that radically redefined the relationship between sound, movement, language, and visual composition, it anticipated a new non-objective art. The conquest of the Sun—an archetypal symbol of life, the natural order, reason, and visible reality—was essentially signifying the triumph over the past. It signalled the dismantling of artistic rules and conventions regarding representation, narrative, and form, seeking to liberate art from established norms. Aleksey Kruchenykh’s and Velimir Khlebnikov’s transrational libretto written in zaum, Mikhail Matiushin’s musical experiments, and Kazimir Malevich’s geometric costumes and sets (featuring the first iteration of the Black Square as a precursor to Suprematism) created an entirely new aesthetic paradigm that gave primacy to energy, rhythm, and a holistic sensory experience. In the 1920s, this rupture with the past would give rise to the Organic School of Leningrad, an art movement that fused painting, music, and biology—as well as the mysteries and secrets of nature—into a single creative ecosystem focused on the relationship between humanity, nature, and science. Key to this shift was the theoretical work of composer-painter Mikhail Matiushin, particularly his concept of “expanded vision” and the “zorved” method he introduced. Matiushin proposed a new conception of human vision that rejected traditional forward-facing sight and saw the latter as an instrument for exploring nature and its transformations. At the core of his system was an organic, holistic perception of the world that involved the entire body as well as psychological processes, combining vision, touch, hearing, and movement. Matiushin believed that this could reveal and open up a multisensory dimension of reality in which “seeing” and “knowing” happen in tandem. Organic art invited people to grasp nature’s constant metamorphoses, attune themselves to natural rhythms, and experience the unceasing flow of the living world. Matiushin believed that one could achieve an expanded state of perception by activating and training the body’s sensory organs, thus becoming able to “see” sound and “hear” colours [1]. This visualization of sound and sonification of colour were foundational to Matiushin’s thinking and the Department of Organic Culture he founded in 1923. For Matiushin, colour, sound, and form were not independent artistic properties but the elements of a single organic natural rhythm. His theory rested on the idea that the senses could be unified in multisensory harmony, where music turns into colour and colour acquires a pulse, a breath, and a tonality. Through this interplay, art becomes an act of participation in the world’s vibrations and transformations. Corporeality and new ideas about dance were central to the explorations of the Geptakhor group, [2] which was closely connected with Matiushin’s Department of Organic Culture. The group’s dancers did not treat the body merely as an obedient device carrying out human will, but as a living organic instrument capable of perceiving the world and responding to the rhythms of nature, colour, and music. Movement was not imposed by external choreographic commands but arose spontaneously as a natural extension of the music and sensory experience. Movement mirrored nature’s processes: the body moved like a tree bending in the wind, transforming into an element of the landscape and ultimately becoming part of a single ecosystem. Music was not an auxiliary medium but an organic element of movement; sound was generated by the movement itself, underscoring a core premise of organic art: that the senses are interlinked, with no single one being predominant. Dance, thus, became a form of sensory immersion in which body, sound, and the environment were fused into a single experience. Moreover, the period’s technological and industrial progress would reshape the musical horizons of the avant-garde. The noises of machines and the rhythms of factories and technological processes became part of a new musical language. On November 7, 1922, in Baku, Azerbaijan, during the celebrations for the fifth anniversary of the October Revolution, composer-theorist Arseny Avraamov [3] conducted his Symphony of Sirens from a rooftop. Incorporating brass bands, the sounds of factory sirens, bells and foghorns, the ships of a flotilla, locomotives, and local artillery regiments, he orchestrated a monumental, collective, participatory event that demonstrated music’s ability to shape social experience. Ambient sounds and the noises of new technologies – produced by the machines, the factories, the city itself—were transformed into a single sensory field. Meanwhile, physicist, engineer, and musician Lev Theremin invented the theremin [4], one of the earliest electronic musical instruments, which produced sound without physical contact by the performer. The theremin was controlled by two antennas that used electromagnetic fields to generate sound. According to Avraamov, the theremin “...is a solution to the huge social-scientific- art problem; it is the first big step into the future, into our future—it is a social revolution in the art of music, its revival.” [5] This electronic “voice” resonated with the idealism of organic art: it embodied an organic, fluid, ethereal sound that pointed to the future while embracing the great potential of technology and science. Furthermore, the rhythmicon—the first rhythm machine ever made—and the terpsitone—a musical instrument consisting of a platform that allowed dancers to translate bodily movement into sound—were at once contraptions, inventions, and musical instruments. All three resulted from Lev Theremin’s wide-ranging research into music technology and the relationship between sound and radio waves, converting physical motions and electronic vibrations into music, and thereby opening new paths for the experimental production of sound. A century after the premiere of Victory over the Sun, the kinetic experiments of the Geptakhor dance group, and the groundbreaking projects of Arseny Avraamov and Lev Theremin, contemporary practices of corporeality and listening continue to probe the organic convergence of art, nature, and technology. The sound performances presented at CYFEST offer a contemporary reinterpretation of this approach, not as a historical evocation but as an active sensory and conceptual proposition. Nature, body, sound, and technology are not independent entities but form a single field of coexistence and interaction in which the materiality of the human body, technological interfaces, and acoustic experiences shape new forms of perception and artistic creation. The live program of CYFEST highlights this organic worldview through new forms of listening, seeking to reveal the body’s capacity to be simultaneously a sensory organ, a transmitter, and an organism—a creative force in the world. +afés, the sound performance by Eva Duru and Anthie Kirkou, addresses synaesthesia and its related sensory experiences, bringing the theremin back to the centre of this multisensory exploration. Through associative and affective observation, the two artists combine live vocal loops, piano, and electronics to shape soundscapes that reimagine twentieth-century orchestral themes. Live voice, the theremin’s electromagnetic gesture, and improvisation fuse into an organic auditory whole, in which sound is transformed and diffused, reviving the idea of a living, multisensory musical cosmos. Echo-soma, a collaborative performance by choreographer Dafin Antoniadou, is the outcome of her encounter with musician and researcher Andrey Smirnov. The performance grapples in real time with the eternal dichotomy between creation and destruction. Every movement on the terpsitone generates a sound, and every sound suggests the next movement. The body becomes an instrument of musical composition, while technology is no longer just an external medium but an extension of the human body. Movement is sonified—transformed into vibration, frequency, and rhythm—recalling nature’s metamorphoses, the natural unfolding of events, the endless cycle of life. Composer Vito Palumbo, in collaboration with mezzo-soprano Niki Lada (voice) and Francesco Abbrescia (electronics), presents Skin V. Here, breath functions as the primal material from which voice, rhythm, and ultimately musical discourse emerge. The alternation of breathing, pulses, and bodily micro-soundscapes reminds us that music is the product of living, organic energy. The verbal part of the project consists of female monologues in which the voice becomes the vehicle of a potent, multimodal, polyphonic worldview. Speech and electronic sounds coexist as an organic whole. Sound acquires a skin—a living membrane vibrating between the inside and the outside, the body and technology. Cyborgutt, by φø (Fotis Rovolis), is an electroacoustic composition in which the performer’s body is connected to biosensors that detect bodily sounds and transform them into a live soundscape. The body’s vital rhythms generate, steer, and weave musical themes, turning the body into a compositional instrument. The performance addresses the body’s fluid, shifting condition with respect to gender, as voice and breath no longer conform to binary gender conceptions. In the wake of the major theoretical contributions by Donna Haraway and Judith Butler, the project uses the body and physical sound to re-examine and redefine the notion of identity, challenging the boundaries between the natural and the technological. The performance-workshop Transnoise meet inside the BioArtLab/bioTranslab, by Maria F. Dolores and Paula Pin, is yet another example of contemporary experimental sound creation, where art, science, and biology converge in a multisensory, collective field. The workshop becomes a fluid ecosystem of participation and co-creation, while the ensuing performance—consisting of modular synth sounds, visuals, and recordings of public-hospital workers—assembles a sonic body vibrating with collective voices and biotechnological pulses. Transnoise meet inside the BioArtLab/bioTranslab articulates a holistic, transfeminist worldview in which art acts as a bioaesthetic practice of care and listening becomes an ecological, political, and existential inquiry into the world. If Matiushin’s theory of expanded vision proposed that sight can be trained to apprehend the world as a single living system, we can likewise speak of expanded listening. From this perspective, hearing is not merely the passive reception of auditory signals but an organic cognitive process in which the human body, breathing, pulse, and movement actively participate in shaping the auditory process. Listening becomes multimodal, apprehending vibration, touch, respiratory rhythm, and movement—the energy of the world. Just as expanded vision can free perception from its linear horizon, expanded listening releases sound from the conventions of melody and language, turning it into a living, flowing fusion of energy, rhythms, organic forms, as well as collective experiences. Starting with bodily experiences that extend into collective sensory interventions, sound performances become live sites for the exchange and production of shared knowledge. In this way, listening turns into an act of questioning social and cultural constraints, gender stereotypes, and normative structures. As a bodily and sensory experience, listening opens spaces of emancipation in which sound becomes a tool for reflection, deconstruction, and the reclaiming of the way we perceive the world. CYFEST’s sound-performance program—where the body produces, filters, or transforms sound through sensory feedback, biosensors, and kinaesthetic systems—turns listening into a collaborative act. The ear—like the eye in Matiushin’s system—ceases to be merely an organ of observation and becomes a means of participation, a sensory nexus affirming the organic unity of humans, technology, and nature. Eirini Papakonstantinou Art Historian-Curator MOMus-Experimental Center for the Arts Translated from the Greek by Giorgos Christides [1] Isabel Wünsche, “Seeing Sound – Hearing Colour: The Synaesthetic Experience in Russian Avant-Garde,” in Music and Modernism, ed. Charlotte de Mille (Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2011), 95–120. [2] For more information about the group, see Nicoletta Misler, “‘Free Your Body, Extend Your Vision’! Boris and Maria Ender and Geptakhor,” in Organic Art. The Avant-Garde in Petrograd, exhibition catalogue (Thessaloniki: MOMus–Museum of Modern Art–Costakis Collection, 2022), 176–180. [3] For further information on the work of A. Avraamov, an acknowledged pioneer of electronic music, see Andrey Smirnov, Sound in Z: Experiments in Sound and Electronic Music in Early 20th-Century Russia (London: Sound and Music/Koenig Books, 2013). [4] Ibid., 43–77. [5] Ibid., 43.
Το 1913, η φουτουριστική όπερα Νίκη επί του Ήλιου σηματοδότησε ένα σπουδαίο γεγονός στην ιστορία της πρωτοπορίας καθώς αποτέλεσε ένα από τα πιο ριζοσπαστικά δρώμενα στην ιστορία των επιτελεστικών τεχνών. Εισάγοντας μια νέα αισθητική αντίληψη που επαναπροσδιόρισε ριζικά τη σχέση ήχου, κίνησης, γλώσσας και οπτικής σύνθεσης, λειτούργησε ως προπομπός μιας νέας μη-αντικειμενικής αισθητικής. Η κατάκτηση του Ήλιου, ενός αρχετυπικού συμβόλου ζωής, φυσικής τάξης, λογικής και ορατής πραγματικότητας, συμβόλιζε ουσιαστικά τη νίκη επί του παρελθόντος. Προδιέγραψε την ανατροπή κάθε κανόνα γύρω από τη σχέση της τέχνης με την αναπαράσταση, την αφήγηση και τη μορφή, επιδιώκοντας να αποδεσμεύσει την τέχνη από τα παραδοσιακά αισθητικά πλαίσια. Η υπέρλογη γλώσσα zaum των Αλεξέι Κρουτσόνιχ και Βέλιμιρ Χλέμπνικοφ, τα μουσικά πειράματα του Μιχαήλ Ματιούσιν και τα γεωμετρικά κοστούμια και σκηνικά του Καζιμίρ Μαλέβιτς, όπου μια εκδοχή του Μαύρου Τετράγωνου έκανε την πρώτη της εμφάνιση ως προάγγελος του Σουπρεματισμού, συγκρότησαν μια νέα αισθητική, αποτελούμενη από ενέργεια, ρυθμό και μια ολιστική αισθητηριακή εμπειρία. Από αυτή τη ρήξη, θα αναδυθεί τη δεκαετία του 1920, η Οργανική Τέχνη του Λένινγκραντ, του καλλιτεχνικού ρεύματος που συνέδεσε τη ζωγραφική, τη μουσική και τη βιολογία, όπως και τα μυστήρια και τα μυστικά της φύσης, σε ένα ενιαίο οικοσύστημα δημιουργίας με επίκεντρο τη σχέση μεταξύ ανθρώπου, φύσης και επιστήμης. Κομβικό, για αυτή τη μετάβαση, υπήρξε το θεωρητικό έργο του μουσικού και ζωγράφου Μιχαήλ Ματιούσιν, και η έννοια που ανέπτυξε γύρω από τη θεωρία της «Διευρυμένης Όρασης» και της μεθόδου «zorved» που εισήγαγε. Ο Ματιούσιν πρότεινε μια νέα αντίληψη της όρασης που απέρριπτε την παραδοσιακή προοπτική και αναπαράσταση και υποδείκνυε τη λειτουργία της όρασης ως εργαλείο εξερεύνησης της φύσης και των μεταλλαγών της. Στον πυρήνα της πρότασής του, βρισκόταν μια οργανική και ολιστική αντίληψη του κόσμου. Μέσα από μια σειρά σωματικών και ψυχολογικών διαδικασιών, που συνδύαζαν την όραση, την αφή, την ακοή και την κίνηση, ο Ματιούσιν πίστευε ότι αναδεικνύεται και κατακτάται μια πολυαισθητηριακή πλευρά της πραγματικότητας, όπου το «βλέπω» και το «γνωρίζω» συμβαδίζουν. Η οργανική τέχνη καλούσε τον άνθρωπο να αντιληφθεί τη συνεχή μεταμόρφωση της φύσης, να συγχρονιστεί με τους παλμούς της και να βιώσει ένα ζωντανό κόσμο σε συνεχή ροή. O Ματιούσιν υποστήριζε ότι, μέσω της ενεργοποίησης και της καλλιέργειας των αισθητηριακών οργάνων του σώματος, ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε μια διευρυμένη κατάσταση αντίληψης, όπου θα μπορεί να βλέπει τη μουσική και να ακούει τα χρώματα [1]. Αυτή η οπτικοποίηση του ήχου και η ηχοποιήση του χρώματος αποτέλεσαν θεμελιώδεις αρχές στη σκέψη του Ματιούσιν, στη Σχολή της Οργανικής Παιδείας, που ίδρυσε το 1923. Για τον Ματιούσιν, το χρώμα, ο ήχος και η φόρμα δεν ήταν ανεξάρτητες καλλιτεχνικές ιδιότητες, αλλά στοιχεία ενός ενιαίου, οργανικού ρυθμού της φύσης. Η θεωρία του βασιζόταν στην ιδέα ότι αισθήσεις, όπως η όραση και η ακοή, μπορούν να ενοποιηθούν σε μια πολυαισθητηριακή συμφωνία, όπου η μουσική μετατρέπεται σε χρώμα και το χρώμα αποκτά παλμό, αναπνοή και τονικότητα. Μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση, η τέχνη καθίσταται μια διαδικασία συμμετοχής στις δονήσεις και στους μετασχηματισμούς του κόσμου. Η σωματικότητα και οι νέες αντιλήψεις γύρω από τον χορό αποτέλεσαν κεντρικό πεδίο διερεύνησης για την ομάδα Geptakhor [2], η οποία συνδέθηκε στενά με τη Σχολή Οργανικής Παιδείας του Ματιούσιν. Για τις χορεύτριες και τους χορευτές της ομάδας, το σώμα δεν λειτουργούσε ως εκτελεστικός μηχανισμός, αλλά ως ζωντανός, οργανικός φορέας αντίληψης του κόσμου, ικανός να ανταποκρίνεται στους ρυθμούς της φύσης, των χρωμάτων και της μουσικής. Η κίνηση δεν επιβαλλόταν από μια εξωτερική χορογραφική καθοδήγηση, αλλά αναδυόταν αυθόρμητα και διαχεόταν ως φυσική προέκταση της μουσικής και της βιωμένης αισθητηριακής εμπειρίας. Η κίνηση προσομοίαζε τις διεργασίες της φύσης, με το σώμα να κινείται, όπως ένα δέντρο που λυγίζει στον άνεμο, να μεταμορφώνεται σε στοιχείο του τοπίου και, εντέλει, να γίνεται μέρος ενός ενιαίου οικοσυστήματος. Η μουσική δεν αποτελούσε συνοδευτικό μέσο, αλλά οργανικό στοιχείο της κίνησης, με τον ήχο να γεννιέται από την ίδια την κινητική χειρονομία, αποκαλύπτοντας τη βαθύτερη αρχή της οργανικής τέχνης, όπου οι αισθήσεις διασυνδέονται και καμία δεν υπερισχύει της άλλης. Με αυτό τον τρόπο, ο χορός μετατρεπόταν σε μια μορφή αισθητηριακής εμβύθισης, όπου σώμα, ήχος και περιβάλλον συγχωνεύονταν σε μια ενιαία εμπειρία. Επιπλέον, η τεχνολογική και βιομηχανική επιτάχυνση της εποχής εισέβαλε δυναμικά στον μουσικό ορίζοντα της πρωτοπορίας. Οι θόρυβοι των μηχανών, οι ρυθμοί των εργοστασίων και των τεχνολογικών διεργασιών θεωρήθηκαν πλέον μέρος της νέας μουσικής γλώσσας. Στις 7 Νοεμβρίου του 1922, στο Μπακού του Αζερμπαιτζάν, και στο πλαίσιο των εορτασμών της 5ης επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο συνθέτης και θεωρητικός Αρσένι Αβράαμοφ [3] διευθύνει πάνω σε μια οροφή την Συμφωνία των Σειρήνων. Επιστρατεύοντας τις χορωδίες της πόλης, αλλά και ήχους από σειρήνες, κόρνες και σφυρίχτρες εργοστασίων, ναυπηγείων, ατμομηχανών και πυροβολαρχιών της ευρύτερης περιοχής, δημιούργησε ένα μνημειώδες συλλογικό και συμμετοχικό γεγονός, μέσα από το οποίο έγινε εμφανής η δυνατότητα της μουσικής να διαμορφώνει την κοινωνική εμπειρία. Οι ήχοι του περιβάλλοντος και των νέων τεχνολογικών εξελίξεων της εποχής — οι μηχανές, τα εργοστάσια, η ίδια η πόλη — μετατράπηκαν σε ένα αδιάσπαστο αισθητηριακό πεδίο. Ήταν την ίδια περίοδο που γεννήθηκε και το θέρεμιν [4] του φυσικού, μηχανικού και μουσικού Λεβ Θέρεμιν, ένα από τα πρώτα ηλεκτρονικά μουσικά όργανα, το οποίο επέτρεπε στον ήχο να παραχθεί χωρίς σωματική επαφή, μέσω δύο κεραιών που δημιουργούσαν ένα ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Σύμφωνα με τον Α. Αβράαμοφ, το θέρεμιν «είναι μια λύση στο τεράστιο κοινωνικό-επιστημονικό-καλλιτεχνικό πρόβλημα· είναι το πρώτο μεγάλο βήμα προς το μέλλον, προς το δικό μας μέλλον — είναι μια κοινωνική επανάσταση στην τέχνη της μουσικής, η αναβίωσή της.» [5] Η ηλεκτρονική αυτή «φωνή» συμβάδιζε με τον ιδεαλισμό της οργανικής τέχνης. Ένας ήχος οργανικός, ρευστός, αιθέριος, που ταυτόχρονα προέβαλλε προς το μέλλον, αγκαλιάζοντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας και της επιστήμης. Επιπροσθέτως, το rythmikon, η πρώτη ρυθμική μηχανή που κατασκευάστηκε ποτέ, και το terpsitone, μια μουσική πλατφόρμα όπου οι χορευτές και χορεύτριες μεταμόρφωναν την κίνηση του σώματός τους σε ήχο, αποτελούσαν ταυτόχρονα κατασκευές, εφευρέσεις και μουσικά όργανα. Και τα τρία ήταν αποτέλεσμα των εκτενών ερευνών του Λεβ Θέρεμιν γύρω από τη μουσική τεχνολογία και τη σχέση του ήχου με τα ραδιομαγνητικά κύματα, μετατρέποντας τις φυσικές κινήσεις και τις ηλεκτρονικές δονήσεις σε μουσική, ανοίγοντας έτσι νέους δρόμους για την πειραματική ηχητική δημιουργία. Έναν αιώνα μετά τη Νίκη επί του Ήλιου, τα χοροκινητικά εγχειρήματα της ομάδας Geptakhor, και τους πρωτοποριακούς ήχους του Αρσένι Αβράαμοφ και του Λεβ Θέρεμιν, οι σύγχρονες πρακτικές σωματικότητας και ακρόασης συνεχίζουν να διερευνούν την οργανική σύζευξη τέχνης, φύσης και τεχνολογίας. Οι περφόρμανς ήχου που θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του CYFEST επαναφέρουν αυτή την προσέγγιση στο παρόν, όχι ως ιστορική αναφορά, αλλά ως ενεργή αισθητηριακή και εννοιολογική πρόταση. Η φύση, το σώμα, ο ήχος και η τεχνολογία δεν είναι αυτοτελή στοιχεία, αλλά αποτελούν είναι ενιαίο πεδίο συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης, όπου η υλικότητα του ανθρώπινου σώματος, οι τεχνολογικές διεπαφές και οι ακουστικές εμπειρίες συνδιαμορφώνουν νέες μορφές αντίληψης και δημιουργίας. Το ζωντανό μέρος του CYFEST προβάλει αυτή την οργανική κοσμοαντίληψη μέσα από νέες μορφές ακρόασης. Επιδιώκει να αποκαλύψει τη δυνατότητα του σώματος να είναι ταυτόχρονα αισθητήριο εργαλείο, πομπός και οργανισμός, μια δημιουργική δύναμη στον κόσμο. Η μουσική περφόρμανς +αφές των Εύας Ντούρου και Ανθής Κίρκου πραγματεύεται τη συναισθησία και τις συναφείς αισθητηριακές εμπειρίες, επαναφέροντας το θέρεμιν στο κέντρο αυτής της πολυαισθητηριακής διερεύνησης. Μέσα από συνειρμική και συναισθηματική παρατήρηση, οι καλλιτέχνιδες ανιχνεύουν και συνδημιουργούν. Με ζωντανές φωνητικές λούπες, πιάνο και ηλεκτρονικά, οι δυο τους διαμορφώνουν ηχοτοπία που ανασυνθέτουν ορχηστρικά θέματα του περασμένου αιώνα. Η φωνή, η ηλεκτρομαγνητική χειρονομία του θέρεμιν και ο αυτοσχεδιασμός συνενώνονται σε ένα οργανικό ηχητικό σώμα, όπου ο ήχος μεταμορφώνεται και διαχέεται, επαναφέροντας την ιδέα ενός ζωντανού, πολυαισθητηριακού μουσικού σύμπαντος. Η περφόρμανς Ηχόσωμα (Echo-soma) της χορογράφου Νταφίν Αντωνιάδου προέκυψε από τη γνωριμία της με τον μουσικό και ερευνητή Andrey Smirnov και αποτελεί ένα συνεργατικό έργο. Η περφόρμανς πραγματεύεται το αιώνιο δίπολο της δημιουργίας και της καταστροφής μέσα σε πραγματικό χρόνο. Κάθε κίνηση πάνω στο terpsitone γεννά έναν ήχο, κάθε ήχος προτείνει την επόμενη κίνηση. Το σώμα γίνεται εργαλείο σύνθεσης, ενώ η τεχνολογία παύει να είναι εξωτερικό μέσο και μετατρέπεται σε προέκταση του ανθρώπου. Η κίνηση ηχοποιείται, μεταμορφώνεται σε δόνηση, συχνότητα και ρυθμό, ανακαλώντας τις μεταμορφώσεις της φύσης, την πορεία των πραγμάτων και τον αδιάκοπο κύκλο της ζωής. Ο συνθέτης Vito Palumbo, σε συνεργασία με τη μέτζο-σοπράνο Νίκη Λαδά στη φωνή και τον Francesco Abbrescia στα ηλεκτρονικά παρουσιάζουν το Skin V. Στην περφόρμανς η αναπνοή λειτουργεί ως το αρχέγονο υλικό από το οποίο αναδύεται η φωνή, ο ρυθμός και, τελικά, ο μουσικός λόγος. Η εναλλαγή της αναπνοής, οι παλμοί και τα σωματικά μικρο-ηχοτοπία θυμίζουν ότι η μουσική είναι προϊόν ζωντανής, οργανικής ενέργειας. Το λεκτικό μέρος του έργου συντίθεται από θηλυκούς μονόλογους. Εδώ, η φωνή γίνεται φορέας μιας ισχυρής, πολύτροπης και πολυφωνικής κοσμοαντίληψης, όπου ο λόγος και οι ηλεκτρονικοί ήχοι συνυπάρχουν ως ένα οργανικό σύνολο. Ο ήχος αποκτά επιδερμίδα, μια ζωντανή μεμβράνη που πάλλεται ανάμεσα στο μέσα και το έξω, στο σώμα και την τεχνολογία. Το Cyborgutt του φø (Φώτης Ρόβολης) είναι μια ηλεκτροακουστική σύνθεση όπου το σώμα είναι συνδεδεμένο με βιοαισθητήρες, οι οποίοι ανιχνεύουν τους ήχους του σώματος και τους μετασχηματίζουν σε ζωντανό ηχοτοπίο. Οι ζωτικοί ρυθμοί του σώματος παράγουν, κατευθύνουν και συνενώνουν τα ηχητικά μοτίβα, μετατρέποντας το σώμα σε ενεργή μηχανή σύνθεσης. Η περφόρμανς πραγματεύεται τη ρευστή, μεταβαλλόμενη υπόσταση του σώματος ως προς το φύλο, όπου η φωνή και η αναπνοή παύουν να υπακούν σε δυαδικές αντιλήψεις του φύλου. Στον απόηχο των θεωρητικών προσεγγίσεων της Donna Haraway και της Judith Butler, η περφόρμανς επανεξετάζει και αναδιαμορφώνει την έννοια της ταυτότητας μέσα από το σώμα και τους ήχους του, αμφισβητώντας τα όρια μεταξύ φυσικού και τεχνολογικού. Η περφόρμανς και εργαστήριο με τίτλο Transnoise meet inside the BioArtLab/ bioTranslab των Maria F. Dolores και Paula Pin, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα της σύγχρονης πειραματικής ηχητικής δημιουργίας, όπου τέχνη, επιστήμη και βιολογία συναντώνται σε ένα πολυαισθητηριακό, συλλογικό πεδίο. Το εργαστήριο μετατρέπεται σε ένα ρευστό οικοσύστημα συμμετοχής και συνδημιουργίας, ενώ η περφόρμανς που ακολουθεί, συνδυάζοντας modular synths, οπτικά δεδομένα και φωνές εργαζομένων σε δημόσια νοσοκομεία, συγκροτεί ένα ηχητικό σώμα που πάλλεται από συλλογικές φωνές και βιο-τεχνολογικούς παλμούς. Το Transnoise meet inside the BioArtLab/ bioTranslab αρθρώνει μια ολιστική, τρανσφεμινιστική κοσμοαντίληψη, όπου η τέχνη λειτουργεί ως βιοαισθητική πράξη φροντίδας και η ακρόαση ως οικολογική, πολιτική και υπαρξιακή διερεύνηση του κόσμου. Αν η θεωρία του Ματιούσιν για τη διευρυμένη όραση πρότεινε ότι η όραση μπορεί να εκπαιδευτεί ώστε να συλλαμβάνει τον κόσμο ως ενιαίο, ζωντανό σύστημα, τότε μπορούμε να μιλήσουμε και για μια αντίστοιχη έννοια στην ακουστική πρόσληψη: μια διευρυμένη ακρόαση. Σε αυτή την προοπτική, η ακοή δεν λειτουργεί απλώς ως παθητική λήψη ηχητικών σημάτων, αλλά ως οργανική γνωστική διαδικασία, όπου το σώμα, η αναπνοή, ο παλμός και η κίνηση συμμετέχουν ενεργά στη συγκρότηση της ηχητικής διαδικασίας. Η ακρόαση γίνεται πολυεπίπεδη, αντιλαμβάνεται τη δόνηση, την αφή, την αναπνευστική ρυθμικότητα και την κίνηση, την ενέργεια του κόσμου. Όπως η διευρυμένη όραση μπορεί να απελευθερώσει την αντίληψη από τον γραμμικό ορίζοντα, έτσι και η διευρυμένη ακρόαση απελευθερώνει τον ήχο από τη συμβατική μελωδία και γλώσσα, καθιστώντας τον ήχο ως ζωντανή ροή ενέργειας, ρυθμών και οργανικών μορφών, αλλά συγχρόνως και συλλογικών εμπειριών. Ξεκινώντας από τις εμπειρίες του σώματος, οι οποίες εκτείνονται σε συλλογικές αισθητηριακές παρεμβάσεις, οι ηχητικές περφόρμανς λειτουργούν ως ζωντανά πεδία ανταλλαγής και παραγωγής συλλογικής γνώσης. Κάπως έτσι, η διαδικασία της ακρόασης μετατρέπεται σε πράξη αμφισβήτησης απέναντι στους κοινωνικούς και πολιτισμικούς περιορισμούς, στα έμφυλα στερεότυπα και στις κανονιστικές δομές. Ως σωματική και αισθητηριακή εμπειρία, η διαδικασία της ακρόασης ανοίγει χώρους χειραφέτησης, όπου ο ήχος γίνεται εργαλείο αναστοχασμού, αποδόμησης και επαναδιεκδίκησης του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Στο πλαίσιο των ηχητικών περφόρμανς του CYFEST, όπου το σώμα παράγει, φιλτράρει ή μετασχηματίζει τον ήχο μέσω αισθητηριακών ανατροφοδοτήσεων, βιοαισθητήρων και κιναισθητικών συστημάτων, η ακρόαση αποτελεί μια συν-δημιουργική πράξη. Έτσι, το αυτί, όπως και το μάτι, στον Ματιούσιν, παύει να είναι εργαλείο απλής παρατήρησης και μετατρέπεται σε όργανο συμμετοχής, σε αισθητηριακό κόμβο που επιβεβαιώνει την οργανική ενότητα ανθρώπου, τεχνολογίας και φύσης. Ειρήνη Παπακωνσταντίνου Ιστορικός της τέχνης – Επιμελήτρια MOMus - Πειραματικό Κέντρο Τεχνών [1] Isabel Wünsche, «Seeing Sound — Hearing Colour: The Synaesthetic Experience in Russian Avant Garde, στο Music and Modernism», επιμ. Charlotte de Mille (Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing, 2011) σσ. 95–120. [2] Περισσότερα γύρω από την ομάδα, βλ. Nicoletta Misler: ««Ελευθέρωσε το σώμα σου, διεύρυνε τα μάτια σου»! Μπόρις και Μαρία Έντερ και η ομάδα χορού Geptakhor» στον κατάλογο της έκθεσης Οργανική Τέχνη. Η Πρωτοπορία στο Πετρογκράντ στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη, Θεσσαλονίκη, 2022, σσ.176-180.
Performances
27.11.2025
Jaanika Peerna
November 27: Opening Night
Warm Offering of Cold performance, 2025 20 min For the performance, Jaanika Peerna uses a sculpted piece of ice as the central element of the choreography. Channeling a deeply felt engagement with the climate crisis, particularly the loss of glaciers, Peerna employs ice as a totemic representation of strength, beauty, and environmental fragility in her performances, as well as a medium of erasure, flow, and transformation. The participatory performance connects her installation Cold Love with the body of water just outside the museum. Jaanika Peerna is an Estonian-born artist based in New York and Lisbon. Her work encompasses drawing, installation, and performance, often dealing with the theme of transitions in light, air, water and other natural phenomena. For her performances she often involves the audience in participatory reflection on the current climate meltdown. Her art practice stems from the corporeal experience of our existence and reaches towards enhanced awareness of the fragility, interconnectedness and wonder of all life. She has exhibited her work and performed in the entire New York metropolitan area as well as internationally. Her work is held in numerous private collections in the USA and Europe and is part of the Fonds National d’Art Contemporain (France) and the Glyn Vivian Museum (UK). Her work is represented by JHB Gallery, Artrovert and IdeelART. In 2022, her monograph Glacier Elegies was published by Terra Nova Press/MIT Press.
Warm Offering of Cold (Θερμή Προσφορά Κρύου) περφόρμανς, 2025 διάρκεια: 20 λεπτά Για τους σκοπούς της περφόρμανς, η Jaanika Peerna χρησιμοποιεί ένα γλυπτό κομμάτι πάγου ως κεντρικό στοιχείο της χορογραφίας. Μέσα από το βαθύ προσωπικό της ενδιαφέρον για την κλιματική κρίση, ιδίως την τήξη των παγετώνων, η Peerna χρησιμοποιεί τον πάγο ως τοτεμική αναπαράσταση δύναμης, ομορφιάς και περιβαλλοντικής ευθραυστότητας στις περφόρμανς της, καθώς και ως μέσο διαγραφής, ροής και μετασχηματισμού. Η συμμετοχική παράσταση συνδέει την εγκατάσταση Cold Love με το σώμα νερού που βρίσκεται έξω από το μουσείο. Η Jaanika Peerna είναι καλλιτέχνιδα γεννημένη στην Εσθονία με βάση τη Νέα Υόρκη και τη Λισαβόνα. Το έργο της περιλαμβάνει σχέδια, εγκαταστάσεις και περφόρμανς, που συχνά καταπιάνονται με το θέμα των μετασχηματισμών του φωτός, του αέρα, του νερού, και άλλων φυσικών φαινομένων. Στις περφόρμανς της συχνά εμπλέκει το κοινό σε μια συμμετοχική πράξη αναστοχασμού πάνω στην τρέχουσα κλιματική κρίση. Η καλλιτεχνική της πρακτική πηγάζει από τη σωματική εμπειρία της ύπαρξής μας και αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά την ευπάθεια, την αλληλεξάρτηση και το θαύμα κάθε μορφής ζωής. Έχει εκθέσει το έργο της και ανεβάσει παραστάσεις σε όλη τη μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης και διεθνώς. Τα έργα της βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς και στο Fonds National d’Art Contemporain και στο Μουσείο Glyn Vivian της Βρετανίας. Εκπροσωπείται από τις γκαλερί JHB Gallery, Artrovert και IdeelART. Το 2022 κυκλοφόρησε η μονογραφία Glacier Elegies από τις εκδόσεις Terra Nova Press/ MIT Press.
Hugo Solis
November 27: Opening Night
Bridge GR–MX sound performance, ambisonics soundscape, 2025 50 min This performance constructs a sonic bridge between Mexico City and Thessaloniki by braiding together their distinct field recordings. Using immersive Ambisonics audio, the piece manipulates these soundscapes in real time, dynamically playing with perceptions of space and environment. This foundation is then layered with rich synthetic textures and sequenced patterns, generated through a synthesizer and processed with loopers and digital effects. Hugo Solís is an electronic artist focused on the creative and aesthetic possibilities arising from the intersection of sound, digital technologies, and interactivity. He has exhibited works and given concerts in Mexico and abroad. He regularly participates in specialized events in the fields of art, science, and technology. He has received support, scholarships, and recognition from FONCA, UNAM, TELMEX, MIT, the University of Washington, DXARTS, IMEB-Bourges, Centro Multimedia, Transitio_MX, and Leonardo, among others. He is currently a member of the National System of Researchers. In 2013 and 2019, he was recognized as a member of the National System of Art Creators. He is a full-time professor at the Metropolitan Autonomous University.
Bridge GR–MX, 2025 ηχητική περφόρμανς, ηχοτοπίο Ambisonics Διάρκεια: 45 λεπτά Η συγκεκριμένη περφόρμανς χτίζει μια ηχητική γέφυρα που ενώνει την Πόλη του Μεξικού με τη Θεσσαλονίκη, συνυφαίνοντας τις διακριτές ηχογραφήσεις πεδίου κάθε πόλης. Με εμβυθιστικό ήχο Ambisonics, το έργο μετασχηματίζει αυτά τα ηχοτοπία σε πραγματικό χρόνο, παίζοντας δυναμικά με την πρόσληψη του χώρου και του περιβάλλοντος. Πάνω σε αυτό το υπόβαθρο προστίθενται πλούσιες συνθετικές υφές και ακολουθίες μοτίβων, που παράγονται από συνθεσάιζερ και υφίστανται επεξεργασία με loopers και ψηφιακά εφέ. Ο Hugo Solís είναι καλλιτέχνης ηλεκτρονικών τεχνών που εστιάζει στις δημιουργικές και αισθητικές δυνατότητες της διασταύρωσης ήχου, ψηφιακών τεχνολογιών και διαδραστικότητας. Έχει παρουσιάσει έργα και δώσει συναυλίες στο Μεξικό και διεθνώς και συμμετέχει τακτικά σε εξειδικευμένα δρώμενα στους τομείς της τέχνης, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Έχει λάβει υποστήριξη, υποτροφίες και διακρίσεις μεταξύ άλλων από το Εθνικό Ταμείο για τον Πολιτισμό και τις Τέχνες του Μεξικού (FONCA), το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού (UNAM), τη μεξικανική εταιρεία τηλεπικοινωνιών TELMEX, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (MIT), το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, το Τμήμα Ψηφιακών Τεχνών και Πειραματικών Μέσων DXARTS, το IMEB–Bourges (Institut International de Musique Électroacoustique de Bourges), το Centro Multimedia (Κέντρο Πολυμέσων), το φεστιβάλ Transitio_MX και το Leonardo. Είναι μέλος του Εθνικού Συστήματος Ερευνητών του Μεξικού (Sistema Nacional de Investigadores, SNI). Το 2013 και το 2019 αναγνωρίστηκε ως μέλος του Εθνικού Συστήματος Δημιουργών Τέχνης του Μεξικού (Sistema Nacional de Creadores de Arte, SNCA). Διδάσκει ως καθηγητής πλήρους απασχόλησης στο Αυτόνομο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο της Πόλης του Μεξικού (Universidad Autónoma Metropolitana, UAM).
13.12.2025
Vito Palumbo, Niki Lada, Francesco Abbrescia
Skin V sound performance, for solo voice with amplification, 2024 14 min Vito Palumbo has developed the concept of “light-sound”, a concept that goes beyond the notions of color and timbre, and encompasses both a new reflection on certain characteristics of sound and, above all, on their treatment and elaboration through orchestration. His works were born from the abstract idea of a progressive proliferation of “sound seeds”, each of which would generate its own aura, like a shadow. The relationship and spatial superposition of these auras gradually constitute a kaleidoscope of different lights and colors, which comes to life and is articulated in a process of gradual densification. Niki Lada, mezzo-soprano, performs both 19th-century and contemporary classical repertoire. She appears as the leading female role, Femme, in Nicolas Tzortzis’s opera Le mort et la résurrection, staged by the Greek National Opera in March 2025, and performs Skin V by Vito Palumbo at the MTR Festival in Naples in December 2024. She has collaborated with Franck Bedrossian, Rosalba Quindici, Divertimento Ensemble, Suono Giallo Ensemble, and Opificio Sonoro, and has performed in venues such as Teatro Litta di Milano and the Festival dei Due Mondi di Spoleto. In 2024–2025, she served as the leading female voice of the Greek National Opera’s annual composition workshop. Vito Palumbo is an Italian composer whose works have been performed by the London Symphony Orchestra, the RAI National Symphony Orchestra, and the Athenäum-Quartett Berliner Philharmoniker. A graduate of the Accademia Nazionale di Santa Cecilia in Rome, he previously attended the Accademia Chigiana in Siena and received a personal scholarship from Luciano Berio. In 2005, he was awarded the G. Petrassi Prize by the President of the Italian Republic. A winner of several international competitions, including the Prokofiev Competition, Palumbo has received commissions from major institutions and festivals worldwide, among them Philharmonia Quartett Berlin, Academie de France, and Teatro Petruzzelli. His music has been broadcast by RAI Radiotre, Radio France, and Arté France. Francesco Abbrescia is an Italian composer and performer of electroacoustic music. He studied piano, singing, and choral conducting, and graduated in Composition and Electronic Music from the “Niccolò Piccinni” Conservatory of Bari, where he now teaches Performance and Interpretation of Electroacoustic Music. His work centers on live electroacoustic performance and computer-based compositional modeling through algorithmic methods. As a sound director and live electronics performer, he has collaborated with composers such as Ivan Fedele, Michele Dall’Ongaro, and Vito Palumbo, as well as with musicians including Francesco D’Orazio and Filippo Lattanzi. His performances have been presented at the Venice Biennale, IRCAM – Visions, and Milano Musica. Winner of the National Arts Award (2008/09), he authored In Human Memories (Ex Chordis, 2024).
Skin V ηχητική περφόρμανς για σόλο φωνή με ενίσχυση, 2024 διάρκεια: 14 λεπτά Ο Vito Palumbo έχει αναπτύξει την έννοια του «φωτός-ήχου», η οποία υπερβαίνει τις καθιερωμένες αντιλήψεις για το χρώμα και τη χροιά και περιλαμβάνει μια νέα προσέγγιση για ορισμένα χαρακτηριστικά του ήχου και, κυρίως, για την επεξεργασία και εξερεύνησή τους μέσω της ενορχήστρωσης. Τα έργα του γεννήθηκαν από την αφηρημένη ιδέα μιας προοδευτικής διάδοσης «ηχητικών σπόρων», ο καθένας από τους οποίους δημιουργεί τη δική του αύρα, σαν μια σκιά. Η σχέση και η χωρική υπέρθεση αυτών των αυρών σχηματίζει σταδιακά ένα καλειδοσκόπιο φώτων και χρωμάτων, που ζωντανεύει και εξελίσσεται σε μια διαδικασία όλο και μεγαλύτερης πυκνότητας. Η μέτζο-σοπράνο Νίκη Λαδά ερμηνεύει ρεπερτόριο τόσο του 19ου αιώνα όσο και σύγχρονο κλασικό. Πρωταγωνίστησε ως Femme στην όπερα Le mort et la résurrection του Νικόλα Τζώρτζη, την οποία ανέβασε η Εθνική Λυρική Σκηνή τον Μάρτιο του 2025, και ερμηνεύει το Skin V του Vito Palumbo στο MTR Festival της Νάπολης τον Δεκέμβριο του 2024. Έχει συνεργαστεί με τους Franck Bedrossian, Rosalba Quindici, Divertimento Ensemble, Suono Giallo Ensemble και Opificio Sonoro, και έχει εμφανιστεί σε χώρους όπως το Teatro Litta di Milano και το Festival dei Due Mondi di Spoleto. Το 2024-2025 ήταν η κύρια γυναικεία φωνή του ετήσιου εργαστηρίου σύνθεσης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ο Vito Palumbo είναι Ιταλός συνθέτης, τα έργα του οποίου έχουν παρουσιαστεί από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου, την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της RAI και το Athenäum-Quartett Berliner Philharmoniker. Σπούδασε στην Accademia Nazionale di Santa Cecilia στη Ρώμη και στην Accademia Chigiana στη Σιένα, ενώ έχει λάβει προσωπική υποτροφία από τον Luciano Berio. Το 2005 τιμήθηκε με το βραβείο G. Petrassi από τον Πρόεδρο της Ιταλικής Δημοκρατίας. Έχει κερδίσει πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς, (όπως ο Διαγωνισμός Prokofiev), και έχει λάβει παραγγελίες από σημαντικά ιδρύματα και φεστιβάλ διεθνώς (Philharmonia Quartett Berlin, Académie de France, Teatro Petruzzelli, κ.ά.). Η μουσική του έχει μεταδοθεί από το Τρίτο Πρόγραμμα της ιταλικής ραδιοφωνίας RAI, το Radio France και το Arte France. Ο Francesco Abbrescia είναι Ιταλός συνθέτης και ερμηνευτής ηλεκτροακουστικής μουσικής. Σπούδασε πιάνο, τραγούδι και διεύθυνση χορωδίας, και αποφοίτησε από το Τμήμα Σύνθεσης και Ηλεκτρονικής Μουσικής του Ωδείου «Niccolò Piccinni» στο Μπάρι, όπου σήμερα διδάσκει Ερμηνεία και Εκτέλεση Ηλεκτροακουστικής Μουσικής. Το έργο του επικεντρώνεται στη ζωντανή ηλεκτροακουστική ερμηνεία και στη σύνθεση σε υπολογιστή με αλγοριθμικές μεθόδους. Ως σκηνοθέτης ήχου και ερμηνευτής ζωντανής ηλεκτρονικής μουσικής έχει συνεργαστεί με συνθέτες όπως οι Ivan Fedele, Michele Dall’Ongάρο και Vito Palumbo και μουσικούς όπως οι Francesco D’Orazio και Filippo Lattanzi. Οι παραστάσεις του έχουν παρουσιαστεί στη Μπιενάλε της Βενετίας, στο IRCAM – Visions και στο Milano Musica. Νικητής του Εθνικού Βραβείου Τεχνών 2008/09, είναι συγγραφέας του In Human Memories (Ex Chordis, 2024)
Dafin Antoniadou, Andrey Smirnov
Ηχόσωμα (Echo-soma) Performance for a dancer, terpsitone, and computer, 2025 30 min Ηχόσωμα (Echo-soma) presents the collaborative work of artist-researcher Andrey Smirnov and choreographer Dafin Antoniadou. The performance is structured around a unique historical instrument: the terpsitone. Originally invented by Leon Theremin in 1931 as the first instrument to convert a dancer’s full-body movements into sound, it was never mass-produced and remains a rarity. This performance features Smirnov's 2025 reconstruction. Within an active bio-feedback loop, Antoniadou’s choreography engages the instrument as a partner. Her movements, from subtle gestures to expansive leaps, directly influence the sound’s pitch and texture. This dialogue makes the dancer’s body the central agent of a live-composed sonic universe, exploring the eternal theme of creation and destruction in real time. Dafin Antoniadou is a choreographer and performer whose work explores the body as a vessel for the technological and narrative dimensions of sound. Her practice treats movement as an essential extension of sonic material, creating powerful, cinematic stories that investigate the limits of human consciousness. This methodology translates to a collaborative spectrum. Through her ongoing collaboration with composer Constantine Skourlis, she has created works like the audio-visual installation DEEP HORIZON, as well as the choreography and film Vanishing Point, that explore the body as a place of information and memory, all productions of Onassis Stegi (2021). With composer Filippos Sakagian, she presented Dionysian Skin at IRCAM/Centre Pompidou (2022). Their continued work, KTVC [hypnos] – collective hypnosis experience at NFM (2025), further explores this territory. Her newest work, Darkest White, premiered at the Athens and Epidaurus Festival (GRAPE, 2025) continues to delve deeper into the multidimensional use of sound as a performative tool for storytelling. Antoniadou is a recipient of the ARTWORKS award (2021) and an Aerowaves artist (2022). Andrey Smirnov is an artist and researcher based in Thessaloniki, Greece. He is a special scientific associate at MOMus Museum of Modern Art, Costakis Collection in Thessaloniki, the founder of the Theremin Center in Moscow (1992), Rodchenko Sound Lab at the Rodchenko Art School in Moscow (2017) and Zerkalo Art Space in Thessaloniki (2025). His collection of the historical documents and instruments has been combined with extensive research into the history of music technology with broad experience in composition, interactive performance and curatorial activities. He is the author of the monographs 'Sound In Z: Experiments in “Sound and Electronic Music in Early 20th Century Russia” (London, 2013) and “In Search of Lost Sound. Experimental Sound Culture in Russia and the USSR in the First Half of the Twentieth Century’s” (Moscow, 2020) (The Book of the Year Award at Innovation 2021 Competition, Moscow).
Ηχόσωμα (Echo-soma) Παράσταση για μια χορεύτρια, terpsitone και υπολογιστή, 2025 διάρκεια: 30 λεπτά Το Ηχόσωμα (Echo-soma) αποτελεί τη συνεργατική δουλειά του ερευνητή-καλλιτέχνη Αντρέι Σμιρνόφ και της χορογράφου Δαφίν Αντωνιάδου, ένα έργο που δομείται γύρω από ένα μοναδικό ιστορικό όργανο: το terpsitone, το οποίο δημιουργήθηκε αρχικά από τον Leon Theremin το 1931, ως το πρώτο μουσικό όργανο που μετατρέπει τις κινήσεις ολόκληρου του σώματος ενός χορευτή σε ήχο. Η παρούσα περφόρμανς εμβαθύνει στην ανακατασκευή του terpsitone από τον Σμιρνόφ, το 2025, το οποίο δεν παράχθηκε ποτέ μαζικά και παραμένει μια σπανιότητα. Η χορογραφία της Αντωνιάδου εμφανίζεται μέσα σε έναν ενεργό βιοανατροφοδοτικό κύκλο, στον οποίο εκείνη και το όργανο συνυπάρχουν σαν παρτενέρ. Οι κινήσεις, από λεπτές έως εκτεταμένες χειρονομίες, επηρεάζουν άμεσα τον τόνο και την υφή του ήχου. Αυτός ο διάλογος καθιστά το σώμα, κεντρικό μεσολαβητή ενός ηχητικού σύμπαντος που συντίθεται ζωντανά, διερευνώντας το αιώνιο θέμα της δημιουργίας και της καταστροφής σε πραγματικό χρόνο. Η Δαφίν Αντωνιάδου είναι χορογράφος και ερμηνεύτρια, το έργο της οποίας διερευνά το σώμα ως μέσο για τις αφηγηματικές και τεχνολογικές διαστάσεις του ήχου. Η πρακτική της αντιμετωπίζει την κίνηση ως ουσιαστική προέκταση του ηχητικού υλικού, δημιουργώντας ισχυρές, κινηματογραφικές ιστορίες που ερευνούν τα όρια της ανθρώπινης συνείδησης. Αυτή η μεθοδολογία μεταφράζεται σε ένα φάσμα συνεργασιών. Μέσα από τη συνεχή συνεργασία της με τον συνθέτη Constantine Skourlis, έχει δημιουργήσει έργα όπως η οπτικοακουστική εγκατάσταση “DEEP HORIZON”, καθώς και η χορογραφία και η ταινία “Vanishing Point”, που διερευνούν το σώμα ως τόπο πληροφορίας και μνήμης, όλα παραγωγές του Οnassis Stegi (2021). Με τον συνθέτη Φίλιππο Σακαγιάν, παρουσίασε το “Dionysian Skin” στο IRCAM/Centre Pompidou (2022). Στην συνέχεια της συνεργασία τους, παρουσίασαν το “KTVC [hypnos] – collective hypnosis experience” στο NFM (2025). Το νέο της έργο, “Darkest White”, που έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (GRAPE, 2025), συνεχίζει να εμβαθύνει στην πολυδιάστατη χρήση του ήχου ως παραστατικό εργαλείο αφήγησης. Η Αντωνιάδου είναι κάτοχος του βραβείου ARTWORKS (2021) και καλλιτέχνης του Aerowaves (2022). Ο Andrey Smirnov είναι καλλιτέχνης και ερευνητής με βάση στη Θεσσαλονίκη. Είναι ειδικός επιστημονικός συνεργάτης του Μουσείου ΜΟΜus Σύγχρονης Τέχνης, Συλλογή Costakis στη Θεσσαλονίκη, ιδρυτής του Κέντρου Theremin στη Μόσχα (1992), του εργαστηρίου ήχου Rodchenko στη Σχολή Τέχνης Rodchenko στη Μόσχα (2017) και του χώρου τέχνης Zerkalo στη Θεσσαλονίκη (2025). Η συλλογή ιστορικών εγγράφων και οργάνων του συνδυάζεται με εκτεταμένη έρευνα στην ιστορία της μουσικής τεχνολογίας και ευρεία εμπειρία στη σύνθεση, διαδραστικές παραστάσεις και επιμελητικές δραστηριότητες. Είναι συγγραφέας των μονογραφιών «Sound In Z: Experiments in Sound and Electronic Music in Early 20th Century Russia» (Λονδίνο, 2013) και «In Search of Lost Sound. Experimental Sound Culture in Russia and the USSR in the First Half of the Twentieth Century» (Μόσχα, 2020) (Βραβείο Βιβλίου της Χρονιάς στον Διαγωνισμό Innovation 2021, Μόσχα).
φø [Fotis Rovolis]
Cyborgutt 2.0 sound performance, 2023 18 min Cyborgutt is an electroacoustic interactive composition for a performer and biosensors, creating a soundspace/narration of a genderfluid body. The performer, through biosensors, controls in real-time, a pre-recorded soundscape based on all of the sounds the body can produce, as well as their live breathing and heartbeat. The works, thus, create an environment, where the vital rhythms of the oneself, give flow to the sounds they produce and merge them together in patterns. Three main rhythms are used as the basic structure, the conscious determined breathing, the unconscious determined heartbeat and the unconscious undetermined gutt. As the result of a research bridging queer theory, cyborg politics and the field of music, the work observes the gendered boundaries of the body, voice and sounds, which are trapped in stereotypical binary perceptions. Bringing together Butler, Harraway and Massumi, the different rigid trajectories are deconstructed under a common notion of fluidity and boundarylessness. The voice has no gender. Listening is the process that assigns gender to it. φø (Fotis Rovolis) is the sound artist behind Invisible Soma. Having studied Architecture (Thessaly), Electroacoustic music composition (Sonology/Artscience, Hague; NKUA, Athens), φø explores the boundaries between sound, body and space through installations, soundscapes, performances, digital collages and videos. A central part of their process is finding a certain sound bank and creating everything out of it. In their works they express political, imaginary and queer narrations, using alternative identities and alias (Zirlar Mord Ω', norcimo ii). They have collaborated on short films, theatrical pieces and performances and have presented papers at international conferences including ICMC (Seoul) and SMC (Porto). Recently they took part in the 6th Festival of Contemporary Dance Compartments dance project (To treno sto Rouf) and in Worlds within worlds program by NCSR "Demokritos" and Fluxus Laboratory.
Cyborgutt 2.0 ηχητική περφόρμανς, 2023 Διάρκεια: 18 λεπτά Το Cyborgutt είναι μια ηλεκτροακουστική διαδραστική σύνθεση για ένα σώμα και βιοαισθητήρες, που δημιουργεί το ηχοτοπίο ενός gender fluid ατόμου. Μέσω βιοαισθητήρων, ελέγχεται σε πραγματικό χρόνο ένα προ-ηχογραφημένο ηχοτοπίο βασισμένο σε όλους τους ήχους που μπορεί να παράγει το σώμα, παράλληλα με την αναπνοή και τον καρδιακό του παλμό . Το έργο, έτσι, δημιουργεί ένα ακουστικό περιβάλλον, που αποτελείται από τους ζωτικούς ρυθμούς, δίνοντας ροή στους παραγόμενους ήχους και στα μοτίβα τους. Τρεις κύριοι ρυθμοί χρησιμοποιούνται ως βασική δομή, η συνειδητά καθορισμένη αναπνοή, ο ασυνείδητος καθορισμένος καρδιακός παλμός και η ασυνείδητα ακαθόριστη πέψη. Ως αποτέλεσμα μιας έρευνας που γεφυρώνει την queer θεωρία, τις cyborg πολιτικές και την μουσική, το έργο παρατηρεί τα έμφυλα όρια του σώματος, της φωνής και των ήχων, τα οποία είναι παγιδευμένα σε στερεοτυπικές δυαδικές αντιλήψεις. Συνδεόντας την Butler, την Harraway και τον Massumi, αποδομούνται διαφορετικές τροχιές υπό μια κοινή έννοια ρευστότητας. Η φωνή δεν έχει φύλο. Η ακοή είναι η διαδικασία που αποδίδει το φύλο στο εκάστοτε σώμα. φø (Φώτης Ροβολής) ο/η ηχητικ@ καλλιτέχν@ πίσω από το Invisible Soma (Αόρατο Σώμα). Έχοντας σπουδάσει Αρχιτεκτονική (Θεσσαλία), Ηλεκτροακουστική σύνθεση μουσικής (Ηχολογία/Επιστήμη Τεχνών (Χάγη), ΕΚΠΑ (Αθήνα)), το φø (Φώτης Ροβόλης) εξερευνά τα όρια μεταξύ ήχου, σώματος και χώρου μέσα από εγκαταστάσεις, ηχοτοπία, παραστάσεις, ψηφιακά κολάζ και βίντεο. Στα έργα τους εκφράζει πολιτικές, φαντασιακές και queer αφηγήσεις, χρησιμοποιώντας εναλλακτικές ταυτότητες/ψευδώνυμα (Zirlar Mord Ω', norcimo ii). Έχει συνεργαστεί σε ταινίες μικρού μήκους, θεατρικά έργα και παραστάσεις και έχει παρουσιάσει εργασίες στα συνέδρια ICMC (Σεούλ) και SMC (Πόρτο). Πρόσφατα συμμετείχε στο 6ο φεστιβάλ σύγχρονου χορού "Compartments dance project" από το "Τρένο στο Ρουφ" και στο πρόγραμμα "Worlds within worlds" του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτος" και της ομάδας Fluxus.
20.12.2025
Maria F. Dolores, Paula Pin (Transnoise)
Transnoise Meet Inside the BioArtLab/ bioTranslab workshop and performance, 2025 4 hours BioArtLab/ bioTranslab is a space of experimentation dedicated to the study of nature, feminist ecology, and the promotion of open science. By deactivating capitalist logic, its purpose is to use and produce free software and open source tools. It creates spaces for sharing and co-production of knowledge that start from the experiences of the body and extend towards collective interventions. During the workshop we will collectively build a microscope by hacking a web cam. Through our microvision we will try to imagine a holistic transfeminist approach to health and care. The workshop will end with a collective performance consisting of modular synth sounds, visuals by the microscopes, enhanced with recorded interventions from people working at public hospitals in Greece. Transnoise (Paola Pin & Maria F. Dolores) was formed around 2010 coming out of the trans hack feminist postporn community of Barcelona. Experimenting on recycling and hacking low-cost technologies, used free code to build DIY circuits, explored collectively the notion of witchcraft performing cyborg hybrid identities and offered workshops of body post-gender instruments. At present, Maria F. Dolores is co-founder of Athens Museum Of Queer Arts and part of the collective NIONIA, fostering transfeminist culture in Greece. Paola Pin based in Galicia, researches open source autonomous practices, designs and fabricates devices, runs BioArtLab/ bioTranslab, located always in the intersection where biology, science and queer art collide.
Transnoise Meet Inside the BioArtLab/bioTranslab (Συνάντηση του Τransnoise στο BioArtLab/bioTranslab) εργαστήριο και περφόρμανς, 2025 διάρκεια: 4 ώρες Το BioArtLab/bioTranslab είναι ένας πειραματικός χώρος αφιερωμένος στη μελέτη της φύσης, της φεμινιστικής οικολογίας και της προαγωγής της ελεύθερης, ανοιχτής επιστήμης. Αφοπλίζοντας την καπιταλιστική λογική, προωθεί τη χρήση και παραγωγή ελεύθερου λογισμικού και εργαλείων ανοιχτού κώδικα. Δημιουργεί χώρους ανταλλαγής και συλλογικής παραγωγής γνώσης που εκκινούν από τις σωματικές εμπειρίες και εκτείνονται προς συλλογικές παρεμβάσεις. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου, θα κατασκευάσουμε όλοι μαζί ένα μικροσκόπιο, χακάροντας μια web κάμερα. Μέσα από τα όσα βλέπουμε, θα προσπαθήσουμε να φανταστούμε μια ολιστική, τρανσφεμινιστική προσέγγιση στην υγεία και τη φροντίδα. Το εργαστήριο θα ολοκληρωθεί με μια συλλογική περφόρμανς, που θα περιλαμβάνει ήχους αρμονικού συνθεσάιζερ, εικόνες από τα μικροσκόπια, και ηχογραφημένες παρεμβάσεις από ανθρώπους που εργάζονται σε δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα. Το Transnoise (Paola Pin & Maria F. Dolores) αναδείχθηκε ως πρωτοβουλία γύρω στο 2010 μέσα από την τρανς-χακ φεμινιστική postporn κοινότητα της Βαρκελώνης. Αφού πειραματίστηκαν με την ανακύκλωση και το χακάρισμα τεχνολογιών χαμηλού κόστους, χρησιμοποίησαν ελεύθερο κώδικα για τη δημιουργία DIY κυκλωμάτων, εξερεύνησαν συλλογικά την έννοια της μαγείας υποδυόμενοι υβριδικές ταυτότητες cyborg, και διοργάνωσαν εργαστήρια για σωματικά όργανα post-gender. Σήμερα, η MFD είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Athens Museum of Queer Arts (Αθηναϊκού Μουσείου Κουήρ Τεχνών) και μέλος της συλλογικότητας NIONIA, προωθώντας τη μεταφεμινιστική κουλτούρα στην Ελλάδα. Η PP, με έδρα τη Γαλικία, ερευνά αυτόνομες πρακτικές ανοιχτού κώδικα, σχεδιάζει και κατασκευάζει συσκευές, και διευθύνει το BioArtLab/bioTranslab, που βρίσκεται σταθερά στη διασταύρωση μεταξύ βιολογίας, επιστήμης και κουήρ τέχνης.
24.01.2026
Eva Duru, Anthy Kyrkou
+αφές theremin-voice-synth sound performance with the theremin and electronics, 2025 35 min In this project Eva Duru and Anthie Kirkou, two musicians who share a common love for the liminal spaces between sound and voice, will present a sonic landscape that balances between atmosphere and music. The two artists will combine theremin with live voice loops, piano, synths and electronics to create dreamy soundscapes. They will reimagine beloved previous century's orchestral themes, improvise upon them and blend them with their own compositions. Eva Duru is a keyboardist, thereminist, and vocalist from Larissa, based in Thessaloniki. She studied classical piano and Music, Art and Science at the University of Macedonia. She has performed as both musician and dancer in theatrical and performance projects at major Greek festivals, including the Thessaloniki Biennale and Athens Epidaurus Festival. Since beginning her exploration of synthesizers and the theremin in 2012, she has toured and recorded with numerous indie-alternative groups and renowned Greek solo artists. A devoted vinyl collector, she also works as a DJ. Anthie Kirkou was born in Ioannina and currently based in Thessaloniki. She studied piano, music theory, singing and vocal improvisation. Over the past decade, she has taken part in numerous interdisciplinary and musical projects, performing and recording with various bands. Her first solo project was 7 Songs I Will Tell You (2012) — an original musical collage built on parallels and correlations between well-known musical themes, performed entirely with toy instruments and children’s musical devices. In November 2018, she released her debut album, Goodnight Little Moon — thirteen pop-infused tracks blending electronic elements, psychedelic moods, and avant-garde timbres.
+αφές θέρεμιν–φωνή–συνθεσάιζερ ηχητική περφόρμανς με θέρεμιν και ηλεκτρονικά όργανα, 2025 Διάρκεια: 35 λεπτά Στο πρότζεκτ αυτό, η Εύα Ντούρου και η Ανθή Κύρκου, δύο μουσικοί που μοιράζονται μια κοινή αγάπη για τα σύνορα μεταξύ ήχου και φωνής, παρουσιάζουν ένα ηχοτοπίο που ισορροπεί ανάμεσα στην ατμόσφαιρα και τη μουσική. Οι δύο καλλιτέχνιδες συνδυάζουν το θέρεμιν με ζωντανούς φωνητικούς βρόχους, πιάνο, συνθέσεις με συνθεσάιζερ και ηλεκτρονικά όργανα, δημιουργώντας ονειρικά ηχοτοπία. Διασκευάζουν αγαπημένα ορχηστρικά θέματα του περασμένου αιώνα, αυτοσχεδιάζουν επ’ αυτών και τα συνδυάζουν με δικές τους συνθέσεις. Η Εύα Ντούρου είναι πιανίστρια, τραγουδίστρια και θερεμινίστρια με καταγωγή από τη Λάρισα και βάση της τη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε κλασικό πιάνο και στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Έχει εμφανιστεί ως μουσικός και χορεύτρια σε θεατρικά έργα και περφόρμανς σε σημαντικά ελληνικά φεστιβάλ, όπως η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης και το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Από το 2012, όταν άρχισε να πειραματίζεται με το συνθεσάιζερ και το θέρεμιν, έχει περιοδεύσει και ηχογραφήσει με πολλά ανεξάρτητα, εναλλακτικά σχήματα και καταξιωμένους Έλληνες σόλο καλλιτέχνες. Είναι φανατική συλλέκτρια δίσκων βινυλίου, ενώ εργάζεται επίσης ως DJ. Η Ανθή Κύρκου γεννήθηκε στα Ιωάννινα και ζει σήμερα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε πιάνο, μουσική θεωρία, τραγούδι και φωνητικό αυτοσχεδιασμό. Την τελευταία δεκαετία έχει συμμετάσχει σε πολλά διαθεματικά και μουσικά πρότζεκτ, σε εμφανίσεις και ηχογραφήσεις με διάφορα μουσικά σχήματα. Το πρώτο της σόλο πρότζεκτ ήταν το 7 Τραγούδια Θα Σας Πω (7 Songs I Will Tell You) το 2012, ένα πρωτότυπο μουσικό κολάζ βασισμένο σε παραλληλισμούς και αντιστοιχίες ανάμεσα σε γνωστά μουσικά θέματα, εκτελεσμένα εξ ολοκλήρου με όργανα παιχνίδια και παιδικά μουσικά όργανα. Τον Νοέμβριο του 2018 κυκλοφόρησε το πρώτο της προσωπικό άλμπουμ με τίτλο Καληνύχτα Φεγγαράκι — δεκατρία κομμάτια με ποπ επιρροές, που συνδυάζουν στοιχεία ηλεκτρονικής μουσικής, ψυχεδελική ατμόσφαιρα και αβανγκάρντ ηχοχρώματα.
